Verslaggeving over verkiezingsuitslagen leent zich goed voor robotjournalistiek
Tijdens de afgelopen Provinciale Statenverkiezingen heeft de NOS robotjournalistiek ingezet om per regio verslag te doen van de verkiezingsuitslagen. Het is, voor zover bekend, het eerste experiment in Nederland met deze vorm van geautomatiseerde verslaggeving.
Verkiezingen lenen zich uitstekend voor een experiment met robotjournalistiek, zegt de NOS. Dat komt omdat het een afgebakend onderwerp is met gestructureerde cijfers. De NOS zet een robot in die voor elk van de 355 gemeenten in Nederland een artikel schrijft over de verkiezingsuitslagen.
Is robotjournalistiek de toekomst? Foto: (c) Matan Segev/Pexels
Virtuele verslaggever
De virtuele verslaggever is samengesteld door journalisten en developers. Samen hebben ze een sjabloon ontwikkeld waarmee voor elke gemeente een tekst wordt opgesteld. Het sjabloon bevat 76 dynamische velden, die soms simpelweg ingevuld kunnen worden met bijvoorbeeld de naam van de gemeente, het percentage stemmen en de naam van de partij.
Om herhalingen te voorkomen, werk en de makers met synoniemen als ‘de liberalen’, ‘de christendemocraten’ en ‘de partij van Jesse Klaver’. De percentages stemmen worden vervolgens geïnterpreteerd met varianten op uitdrukkingen als ‘wonnen licht’ en ‘verloren fors stemmen’, afhankelijk van de grootte van het verschil met vier jaar geleden.
Handmatig
Helemaal alleen kan de robot het werk nog niet aan. De makers willen bijvoorbeeld ook graag vertellen welke partij in de gemeente de grootste groei kent. Echter, om daar de hele waarheid te vertellen, zo vertelt de NOS, is het noodzakelijk om een onderscheid te maken tussen nieuwkomers en partijen die vorig jaar al op de kieslijst stonden. Dat blijkt nog niet eenvoudig. Op Vlieland, met vier jaar geleden een opkomst van 402 kiezers, kan het namelijk ook zijn dat een partij toen geen stemmen heeft gekregen. Daardoor is ‘aantal stemmen in 2015: 0’ niet het juiste criterium om de nieuwkomers te identificeren. Er is dus ook handmatig werk nodig geweest om automatisch gegenereerde artikelen te maken.
Experimenten met robotica in de journalistiek zijn niet helemaal nieuw. Zo bouwt de Vlaamse journalist Jan Jagers aan FactRank, een robot die publicaties moet scannen op dubieuze claims.
Zie ook:
NOS: Voor elke gemeente een artikel over de verkiezingsuitslagen met robotjournalistiek
